Odra powraca i nie myślę tu rzece… Odra choroba, o której chcielibyśmy zapomnieć, krąży dzięki
niezaszczepionym pomiędzy krajami i ciągle jest poważnym zagrożeniem zdrowia na świecie. Wirus odry
czeka na niezaszczepionych.
Według ostatnich statystyk WHO szacuje się 40% ogółu obecnie chorujących stanowią dorośli. W 2024
roku w Europie zgłoszono 2 razy więcej przypadków niż w roku 2023 a ponad 50% z nich wymagało
hospitalizacji.
Odra objawy:
Jeżeli nie byłeś szczepiony to co powinno wywołać podejrzenie że jesteś zarażony wirusem odry:
Po zakażeniu odrą pojawia się najpierw 2–4-dniowy okres mało charakterystycznych dla odry objawów.
Należą do nich: ogólne osłabienie, kaszel, katar, zapalenie spojówek z łzawieniem oraz narastająca
gorączka, mogąca osiągać ponad 40°C. W tym czasie (czyli mniej więcej po 7–18 dniach od zakażenia,
średnio około 10 dnia) przebieg choroby bywa często mylony z przeziębieniem lub grypą.
U około 80% zakażonych, na 2–3 dni przed pojawieniem się wysypki na skórze, na intensywnie
zaczerwienionej śluzówce policzków tworzą się drobne, 1–2-milimetrowe, białe plamki Koplika, które
zanikają po wystąpieniu wysypki.
Zazwyczaj około 14 dnia od zakażenia (co odpowiada 3–4 dniowi choroby) pojawia się rumieniowa, nie
swędząca, plamisto-grudkowa wysypka, typowa dla odry. Nie ma ona charakteru pęcherzykowego.
Wysypka zaczyna się u nasady włosów oraz za uszami, a następnie stopniowo schodzi na tułów i
kończyny, obejmując również dłonie i podeszwy stóp. Zmiany skórne często zlewają się ze sobą.
Gorączka zwykle ustępuje 4–5 dni po pojawieniu się wysypki, która zanika w tej samej kolejności, w
jakiej się pojawiła. Po jej ustąpieniu mogą pozostać przebarwienia i może wystąpić niewielkie
złuszczanie naskórka.
Do często obserwowanych objawów należą również powiększenie węzłów chłonnych i śledziony,
biegunka oraz wymioty. Utrzymująca się gorączka może wskazywać na rozwijające się powikłania. Cały
przebieg choroby trwa zwykle około 10 dni.
Odra u dorosłych ma z reguły cięższy przebieg niż u dzieci — gorączka jest wyższa, a wysypka bardziej
nasilona.
Za objaw znamienny dla odry uważa się plamki Koplika, które uwidoczniają się od jednego do dwóch dni
przed pojawieniem się wysypki i zanikają w ciągu jednego do dwóch dni po jej wystąpieniu. Plamki
Koplika przedstawiają się jako punkcikowate białawo- niebieskawe zmiany na zaczerwienionym
podłożu, występujące na wewnętrznej powierzchni policzka, w okolicy zębów trzonowych.
W Polsce laboratoryjnie zakażenie wirusem odry można potwierdzić w Laboratorium Zakładu Wirusologii
Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH w Warszawie (oczywiście nie jedziemy tam chorzy tylko
wszystko wstępnie ustalamy telefonicznie).
Dlaczego odra jest niebezpieczna ?
- Jest bardzo zakaźna odra należy do najbardziej zaraźliwych wirusów na świecie. Jeden chory może
zarazić 10–18 osób, jeśli nie są zaszczepione. Wirus pozostaje w powietrzu nawet do 2 godzin po tym,
jak chory opuści pomieszczenie.
Zarazić się można drogą kropelkową, powietrzną lub przez bezpośredni kontakt z wydzieliną jamy
nosowo-gardłowej lub moczem zakażonej osoby.
Wirus z organizmu osoby zakażonej wydalany jest już na 1-3 dni przed wystąpieniem gorączki i kaszlu
jest czyli około 5 dni przed pojawieniem się wysypki i do 3 dni po jej wystąpieniu.
Osoba zarażona roznosi wirusa zanim sama się dowie że jest chora. - Może powodować ciężkie powikłania
Choć wielu ludzi kojarzy odrę z „wysypką”, to jej powikłania mogą być groźne lub nawet śmiertelne:
Zapalenie płuc (najczęstsza przyczyna śmierci w przebiegu odry u małych dzieci)
Zapalenie mózgu (encefalitis) – może prowadzić do trwałych uszkodzeń neurologicznych
Biegunki i odwodnienie, szczególnie u dzieci
Zapalenie ucha środkowego, które może prowadzić do utraty słuchu
Ślepota, zwłaszcza u dzieci niedożywionych
Bardzo rzadkie, ale wyjątkowo groźne: SSPE, czyli podostre stwardniające zapalenie mózgu –
śmiertelna choroba, która może rozwinąć się lata po zachorowaniu.
- Osłabia układ odpornościowy na wiele miesięcy.
Odra powoduje tzw. amnezję immunologiczną:
– niszczy część pamięci immunologicznej organizmu, więc po chorobie jesteśmy bardziej podatni na inne
infekcje nawet przez 2–3 lata. Osoba niezaszczepiona która przechorowała odrę jest mniej odporna i
przez kolejne lata jest bardziej narażona na powikłania innych chorób zakaźnych.
Dlaczego się nie chcemy się wszyscy zaszczepić ? Od kiedy są w Polsce szczepienia p/odrze?
Od 1975 roku mamy dostępną szczepionkę o 98:099% skuteczności po podaniu 2 dawek i 95%
skuteczność po podaniu 1dnej dawki . Zaszczepienie 95%populacji przerywa transmisję wirusa.
na 2023r mamy w Polsce 92,7% osób zaszczepionych.
Szczepionka MMR przeciw odrze, śwince i różyczce podana w ciągu 72 h po kontakcie z osobą chorą
na odrę zmniejsza ryzyko zachorowania oraz w przypadku zachorowania, łagodzi przebieg choroby.
Warunkiem podania szczepionki jest brak bezwzględnych przeciwwskazań przeciw odrze.
Szczepionki nie można podawać dzieciom <9mż, (według programu szczepień podajemy powyżej
12mż.) osobom w ciąży, osobom z niedoborem odporności , osobom z ciężka nadwrażliwości na
jakikolwiek składnik szczepionki lub substancje pomocnicza
Czy osoby dorosłe powinny doszczepiać się p/odrze?
Osoby urodzone przed 1975 r. z dużym prawdopodobieństwem chorowały na odrę. Przechorowanie odry
daje trwałą odporność na całe życie. Młodsi powinni sprawdzić czy byli szczepieni i iloma dawkami.
Dowodem uodpornienia jest Prawidłowo udokumentowane szczepienie – podanie dwóch dawek
szczepionki zawierającej komponentę przeciw odrze (np. MMR) w przeszłości . Udokumentowane
przebycie choroby – potwierdzone laboratoryjnie zachorowanie na odrę
Jeśli nie ma się pewności co do przechorowania odry można zgłosić się do lekarza w celu uzgodnienia
zasadności wykonania badania w kierunku przeciwciał przeciwko odrze w klasie IgG.- Laboratoryjne
potwierdzenie odporności
źródło :
ttp://szczepienia.pzh.gov.pl/
https://www.gov.pl/web/psse-radomsko/akcje-kampanie-projekty